POPÜLER YAZILAR
EN SON YAZILAR
EN SON HABERLER
CHECK UP RANDEVUSU AL

SAĞLIK REHBERİ

Boyun kitleleri yani boyunun her iki tarafında ani olarak beliren şişlikler her yaş grubunda ortaya çıkabiliyor. 0-18 arasındaki çocuk yaş grubunda genellikle doğumsal ve enfeksiyona bağlı iyi huylu kitleler görülürken, erişkin grupta ise kitlelerin iyi ya da kötü huylu olup olmadığının, ileri görüntüleme yöntemleri ile kontrolü büyük önem taşıyor. Medstar Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü Uzmanları, boyun kitlelerinin tanı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Kısa zamanda ortaya çıkan kitleler önemsenmeli

Boyun kitleleri sınıflandırılırken daha çok boyundaki yerleşim yeri, iyi veya kötü huylu olup olmaması kriterleri göz önüne alınmaktadır. Muayenede kitlenin hareketliliği, hassasiyeti, yerleşimi, sertliği ve üzerindeki cildin kızarık olup olmaması önemlidir. Büyüyüp küçülen ve uzun zamandır var olan boyun kitleleri genellikle doğumsal veya enfeksiyona bağlı yani iyi huylu olarak değerlendirilir. Sürekli büyüme eğiliminde olan ve çok kısa zamanda ortaya çıkan kitleler ise kötü huylu bir oluşumu düşündürmektedir. Kitlenin türünün belirlenmesi için kan tahlilleri, boyun ultrasonografisi, tomografi veya MR’ı değerlendirilir, gereklilik halinde biyopsi yapılır.

Lenf büyümesi enfeksiyon kaynaklı olabilir

Çocuk yaş grubunda en sık enfeksiyon nedeni ile lenf nodunun büyümesiyle karşılaşılır. Bunlar boyun ve baş bölgesindeki herhangi bir enfeksiyondan sonra belirginleşir ve enfeksiyonun tedavisi ile hızla geriler. Boynun orta bölümünde yer alan kitleler genellikle  tiroglossal duktus kistidir, yani doğumsal kitlelerdir. Troit bezinin anne karnında hareketi sonrası oluşan ve kapanması gereken tüp şeklindeki boşluğun iltihaplanmasından kaynaklanır. Bu kitle dil kökü ile bağlantılı olduğundan dil hareketi ile yukarı aşağı hareket eder.

Kitle anne karnında da gelişebilir

Boynun yan tarafında olan ve anne karnında kapanması gereken açıklıkların tam kapanmaması sonucu gelişen kistik yapılar “brankiyal kleft” olarak adlandırılır. Dört farklı seviyede olabilen bu kist yapılarının en sık görüleni Tip 2’dir. Tekrarlayan enfeksiyonlar nedeniyle bu oluşumlar şişer ve boyun kitlesi oluşturur. Her dört tipte de ameliyatla bu dokuların temizlenmesi gerekir.

Yenidoğan dönemi kistlerine dikkat!

Hemanjiomlar, yeni doğanlarda baş boyun bölgesinde en sık tespit edilen iyi huylu damarsal kökenli kitlelerdir. Mavi kırmızı renkli üzerine basmakla solan kitlelerdir. Doğumdan sonra fark edilir ve ilk 1 sene içinde büyüme olur.  1-2 sene arasında stabil seyreder 5 yaş civarı ise kısmen küçülür. Tedavide cerrahi, lazer veya kortizon uygulanabilir.

Tükürük bezinde görülebilir

Sialoadenit ve sialolitiazis büyük tükürük bezlerinin büyümesi ve enfeksiyonudur. Çoğunlukla vücudun sıvı ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda tükürük salgısının koyulaşması ile birlikte kanalın tıkanması çeşitli enfeksiyonlara neden olur. Sık tekrarlayan enfeksiyonlar sonrası tükürük bezinde taş oluşabilir ve tükürük bezinin hacmi artar. Çoğunlukla uygun tedavi ve sıvı alımının artırılması ile bu sorunlar giderilir. Medikal tedavinin yeterli olmadığı durumlarda cerrahi tercih edilebilir.

İğneli biyopsi uygulanabilir

Tiroid nodülleri ve tiroid kanserleri boynun orta bölgesindeki kitlelerin büyük bir kısmını içerir. Tükürük bezi kanserleri ise kulak kepçesinin önünde ve çene altındaki tükürük bezlerinden kaynaklanır ve genellikle ileri yaş kanserleridir. Tanısında ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR kullanılır. Saptanan kitlelerden iğne ile biyopsi uygulanabilir. Tedavide cerrahi seçenek önceliklidir.

Gece terliyor ve zayıflıyorsanız…

Boyunda kitle oluşumu ile kendini gösterebilen lenfomalar, lenfoid dokulardan kaynaklanan kötü huylu tümörlerdir. Boyun bölgesinde lenfoid doku yoğunluğundan dolayı sıklıkla bu bölgede tespit edilir. Hodgkin lenfoma genellikle 20’li yaşların sonunda görülür. Non Hodgkin lenfoma ise 50-60 yaş arası ortaya çıkar. Ateş, gece terlemesi, zayıflama gibi belirtiler görülebilir. Tanıda lenf nodu biyopsisi gereklidir. Boyundaki lenf nodlarına yayılım yapmış kanserler, boyunda şişlik oluşturur. Bu; hastalarda baş boyun ve akciğerlerde bir tümöre ait yayılım olabileceği bir kanserin ilk belirtisi de olabilir. Kırk yaş üzerinde boyunda kitle tespit edilirse akla kötü huylu tümör olup olmadığı gelmelidir. Bu durumda tanı için iğne ile biyopsi uygulanmalıdır.